Advocaat-generaal vocht eerder tegen vliegtaks voor overstappers

Een advies aan de Hoge Raad om overtredingen van de luchtvaartwetgeving te blijven gedogen baarde vorige week veel opzien. Dat advies kwam van advocaat-generaal mr B.J. Drijber. Deze zelfde man vocht eerder als advocaat tegen het instellen van een vliegtaks voor overstappers. Drijber meent in zijn nieuwste advies dat de overheid zo lang heeft weggekeken van de misstanden op Schiphol, dat zij nu niet ‘ineens’ mag starten met handhaven. Ook al wisten de luchtvaartmaatschappijen van de onrechtmatigheid van hun activiteiten, toch stelt Drijber dat er nu sprake is van verworven rechten. Die redenering wordt door juristen “merkwaardig” genoemd, onder meer op deze site. “De vliegindustrie heeft geluk gehad dat zij de afgelopen jaren extra vliegbewegingen kon maken als gevolg van het gedogen door de overheid, maar zij wisten al vanaf 2008 dat dit slechts tijdelijk was”, aldus advocaat Salco-Jan Spanjaard eerder deze week. Spanjaard maakt in zijn artikel de vergelijking met de dader van een moord. “Als die moordenaar niet wordt opgespoord en berecht door de overheid, wil dat toch niet zeggen dat de moord niet in strijd is met de wet en dus minder strafbaar?” Drijber wist overstapperstaks te voorkomenIn onderzoek naar de achtergronden van het omstreden advies, stuitten researchers van SchipholWatch deze week op een zaak over een vliegtaks voor overstappers waarin advocaat Drijber in 2009 optrad als advocaat voor de overheid. Maastricht Airport en RyanAir waren destijds van mening dat KLM onrechtmatig werd bevoordeeld door het ontbreken van zo’n taks. De eisers meenden dat er sprake was van verboden staatssteun aan de nationale carrier. De Staat was toen niet van plan om een einde te maken aan de voorkeurspositie van KLM en verdedigde zichzelf tot aan de Hoge Raad tegen de verwijten. Namens de Staat trad toen mr Drijber op, de man die nu een “merkwaardig advies” heeft gegeven aan diezelfde Hoge Raad in de zaak waarin de vliegindustrie eist te mogen doorgaan met het dagelijks overtreden van bestaande wet- en regelgeving. KLM opgeluchtMAA en Ryanair verloren toen hun zaak, tot grote opluchting van KLM. De vrijstelling van belastingheffing voor transferpassagiers bleef bestaan. Opmerkelijk in het huidige advies van advocaat-generaal Drijber aan de Hoge Raad is het veelvuldig citeren uit werk van mr B.T.M. van der Wiel. Dat is nota bene één van de advocaten die in deze zaak optreedt namens onder meer de IATA – de International Air Transport Association. In de voetnoten van het advies komt de naam van Van der Wiel liefst achttien keer voor, waarvan meerdere keren in een en dezelfde voetnoot. Een advies door de advocaat-generaal aan de Hoge Raad weegt meestal zwaar. In veel gevallen neemt de raad zo’n advies over. Advocaat Spanjaard betoogde in zijn eerdere artikel dat het verstandig zou zijn om in dit geval het advies kritisch te bestuderen. Hij sprak de hoop uit dat de Hoge Raad niet zou ingaan op de wetsoverschrijdende wensen van de vliegindustrie. KLM reageerde intens tevreden, volgens vakblad Luchtvaartnieuws zelfs “opgetogen”, op het advies van Drijber.