‘Accijns op kerosine levert tot 40 megaton minder broeikasgassen op’

Het invoeren van accijns op kerosine binnen de Europese Unie leidt tot maximaal 40 megaton minder uitstoot van broeikasgassen. De opbrengst voor de Nederlandse schatkist loopt op tot 1,8 miljard euro. Dit blijkt uit een recent onderzoek van CE Delft in opdracht van het ministerie van Financiën. De 1,8 miljard euro aan extra belastinginkomsten kan worden gerealiseerd als de kerosine-accijns wordt ingevoerd voor alle uitgaande vluchten – ook voor bestemmingen buiten de Europese Unie. In het onderzoek is rekening gehouden met een afname van de vraag door hogere ticketprijzen. Eerder becijferde het Centraal Planbureau dat de inkomsten uit kerosinetax konden oplopen tot 2,36 miljard euro, maar toen werd geen rekening gehouden met een dalende vraag naar vliegreizen als gevolg van hogere prijzen. De luchtvaart is een belangrijke bron van broeikasgassen. De vertrekkende vluchten vanuit Nederland veroorzaakten in 2019 een uitstoot van 11,9 megaton CO2. Dat is 6,2 procent van alle uitstoot in ons land, aldus het CBS. Dit aandeel is groter dan in de rest van Europa, omdat ons land gebukt gaat onder een overmatige vliegindustrie, vooral veroorzaakt door het op grote schaal invliegen van overstappers uit andere delen van Europa. Meer vliegen door vrijstellingen“Met name niet-zakelijke reizigers zijn zeer kostengevoelig en zijn door de lage kosten – mede vanwege het ontbreken van accijnzen – steeds meer en verder gaan vliegen”, aldus CE Delft. “De lage brandstofkosten staan investeringen in duurzame technologieën in de weg en geeft de luchtvaartindustrie een kostenvoordeel ten opzichte van andere transportvormen.” Nederland mist door het niet belasten van vliegtuigbrandstof op grote schaal inkomsten. “In Nederland is in 2019 3,82 miljard kilogram aan kerosine getankt. Zonder vrijstelling zou met een tarief van 49 cent per liter een bedrag zijn geïnd van 2,36 miljard euro. De landen van de Europese Unie lopen zo 31 miljard euro aan belastinginkomsten mis.” CE Delft waarschuwt voor het gevaar van ‘tankering’ bij de invoering van een kerosinetax. Dat is het verschijnsel dat vliegfirma’s meer tanken dan nodig is op locaties zonder kerosinetax. Dat gebeurt nu ook al in ons land, omdat de brandstofprijzen op Schiphol onder het Europese gemiddelde liggen. Europese wetgeving die in voorbereiding is, moet dit risico minimaliseren. Andere vormen van transportDe onderzoekers verwachten dat hogere brandstofprijzen ertoe leiden dat een deel van de passagiers uitwijkt naar buitenlandse vliegvelden waar geen kerosinetax in rekening wordt gebracht. Hetzelfde geldt voor overstappers. Dat gebeurt echter alleen wanneer Nederland als enige land zou besluiten de brandstof te belasten, maar de EU is al bezig om de accijnsvrijstelling overal op te heffen. Veel interessanter is het effect dat een deel van de reizigers gaat kiezen voor een andere – minder vervuilende – vorm van transport. Volgens het bureau biedt de invoering van kerosinetax bovendien een nieuwe mogelijkheid om het gebruik van alternatieve brandstoffen te stimuleren door fossiele brandstof zwaarder te belasten. Opvallend genoeg is de invoering van een kerosinetax per saldo ook gunstig voor luchtvaartmaatschappijen, in combinatie met een lager maximum aantal vluchten op Schiphol. Bij een groeiende bevolking en dito vraag naar vliegreizen ontstaat schaarste waardoor de bedrijven de ticketprijzen kunnen verhogen. Dat leidt tot zogenaamde schaarstewinsten. Een deel van die winsten vloeit via de kerosinetax naar de publieke middelen. Minder overstappersNa invoering van de kerosinetax betaalt de reiziger maximaal zo’n 12 procent extra voor een intercontinentale vlucht. Desondanks kan hiermee een daling tot 30 procent worden bereikt van het aantal passagiers op regionale luchthavens zoals Rotterdam en Eindhoven. Op Schiphol leidt het tot een lagere daling, omdat hier na invoering van een nieuwe limiet aan het aantal vliegbewegingen schaarste ontstaat. Wel leidt de kerosinetax op Schiphol tot minder – tot op heden onbelaste – overstappers. Er vindt een verschuiving plaats naar reizende Nederlanders en buitenlanders die ons land wél als eindbestemming hebben. Uit het onderzoek van CE Delft blijkt duidelijk dat het heffen van belasting op kerosine bijdraagt aan het binnen de redelijke grenzen brengen van de luchtvaart en tegelijkertijd leidt tot betere marges voor vliegmaatschappijen. Een duidelijke win-win situatie dus: minder overlast, minder vervuiling voor burgers, natuur en klimaat en financieel gewin voor de bedrijven. Waar wachten we op?