Miljoenennota: uitgaven voor luchtvaart exploderen

De uitgaven van het Rijk voor de sector luchtvaart exploderen, zo blijkt uit de gisteren gepresenteerde Miljoenennota. In het lopende jaar werd voor een recordbedrag van 254 miljoen euro aan nieuwe verplichtingen aangegaan. Tegenover de uitgaven en verplichtingen staan nauwelijks inkomsten uit de sector. Waar in 2023 voor 254 miljoen euro aan verplichtingen werd aangegaan en bijna 120 miljoen euro werd uitgegeven aan de vliegindustrie, komen de ontvangsten niet hoger uit dan 4,5 miljoen euro. In totaal staan er in de jaren tussen 2022 en 2026 subsidies op de planning voor een bedrag van 225 miljoen euro. De inkomsten steken daar schraal bij af met maximaal 43 miljoen euro. Veel geld naar ‘verduurzaming’Waar gaat al dat geld naar toe? Veel geld gaat naar het programma ‘luchtvaart in transitie’ waarmee de overheid zegt te werken aan een duurzamer luchtvaart. Dit jaar gaat daar zo’n 90 miljoen euro naartoe, volgend jaar nog eens ruim 30 miljoen, in 2025 24 miljoen en in 2026 weer meer dan 66 miljoen euro. In dat programma krijgen bedrijven uit de vliegindustrie in het kader van verduurzaming geld voor onder meer het ontwikkelen van nieuwe bekabeling, experimenten met vliegen op waterstof en het lichter maken van toestellen. In totaal is voor deze – deels weinig kansrijke – projecten een bedrag opgenomen van 208 miljoen euro. Dat steekt schril af tegen het geld dat is uitgetrokken voor de Maatschappelijke Raad Schiphol – het overlegorgaan dat het ministerie namens omwonenden moet adviseren. Voor deze MRS wordt net iets meer dan een miljoen euro per jaar uitgetrokken. Van dat geld moeten de leden en de voorzitter worden betaald, maar ook deskundigen ingehuurd om adviezen te onderbouwen. De MRS krijgt hiermee nog minder geld dan boeren die bereid zijn om graanresten onder te ploegen in de regio rond Schiphol om de vogelstand zo laag mogelijk te houden. Daarvoor wordt dit jaar 1,7 miljoen euro uitgegeven en volgend jaar opnieuw zo’n bedrag. Miljoenen naar de vlieglobbyEen opmerkelijke post in de begroting is de jaarlijkse bijdrage aan het agentschap ICAO van de Verenigde Naties. Deze verkapte lobbyclub bemoeit zich rechtstreeks met het Nederlandse luchtvaartbeleid waarin krimp een centrale rol speelt. Zo ‘waarschuwt’ ICAO de overheid dat het de reductie van het aantal vluchten op Schiphol niet moet doorzetten en probeert het de beleidsmakers angst in te boezemen met nauwelijks onderbouwde doemscenario’s over de gevolgen van minder vliegverkeer. Die club int desondanks ieder jaar 1,5 miljoen euro lidmaatschapsgeld van de Nederlandse belastingbetaler. Na jaren zonder geld voor geluidsisolatie van woningen, wil het kabinet vanaf volgend jaar weer miljoenen gaan uitgeven aan dubbelglas en suskasten voor zwaar getroffen omwonenden. In totaal komt hiervoor over drie jaar een bedrag vrij van 29 miljoen euro. Vierde aanvliegrouteOndertussen lijkt de luchtruimherziening – inclusief de gedroomde vierde aanvliegroute over de Veluwe – door te denderen. Dit jaar wordt er 1,3 miljoen euro aan uitgegeven, volgend jaar 1,4 miljoen, in 2025 1,3 miljoen en in 2026 2 miljoen euro. Hoeveel geld ieder jaar naar het lamliggende vliegveld Lelystad gaat, is niet precies op te maken uit de begroting. Deze uitgaven zijn samengevat in de post ‘overige opdrachten’ ter hoogte van 7,2 miljoen euro in 2024. Maar in diezelfde post is bij voorbeeld ook een onderzoek opgenomen naar de manier waarop Schiphol de aanbevelingen van de Onderzoeksraad al dan niet heeft opgevolgd.