Piloot Dara kreeg valse noodmelding door spoofing: "Meteen in hoogste staat van paraatheid" Toen piloot Dara van Langen uit Heiloo onlangs opsteeg vanuit Peking, ging het bijna mis. Kort na de start gaf het vliegtuig een alarmerende waarschuwing: een botsing met een berg dreigde. "We moesten volgens het vliegtuig direct actie ondernemen", vertelt hij. Maar die berg was er helemaal niet. Dit incident is een voorbeeld van spoofing: het verstoren en misleiden van navigatiesystemen zoals GPS. Een groeiend probleem in de luchtvaart. In het vliegtuig gingen de alarmbellen af. "Zowel in geluid als met een rode waarschuwing op ons beeldscherm. Dan ben je meteen in de hoogste staat van paraatheid", vertelt Van Langen. Het vliegtuig gaf de piloten de opdracht om snel omhoog te sturen, weg van de bergen. Maar die bergen waren nergens te bekennen. Piloten zijn zich steeds meer bewust van de risico’s van spoofing en jamming in de cockpit. Deze verstoringen, waarbij navigatiesystemen worden misleid of uitgeschakeld, vormen een groeiend probleem. In 2024 ontvingen Nederlandse luchtvaartmaatschappijen ongeveer duizend meldingen van spoofing, ingediend bij de Inspectie Leefomgeving en Transport. Een gevaar kan ook zijn, dat als je de waarschuwing opvolgt en dus gas geeft en heel hard gaat klimmen: dat is een onverwachte manoeuvre voor de luchtverkeersleiding. Die weet van tevoren niet dat je dat gaat doen. In een druk luchtruim zoals dat van Peking, maar ook op Amsterdam, is dat ook onwenselijk." De pilotenvakbond noemt de risico's van spoofing en jamming 'aanzienlijk'. "Je krijgt signalen binnen waarvan je niet goed kunt doorgronden of ze nou kloppen of niet. Je kan verkeerde informatie achterna gaan. Het kan zijn dat je een waarschuwing krijgt die niet correct is. En het maakt dat je ook niet altijd opvolgt wat je ziet. Dus je wordt heel wantrouwig op wat je ziet, maar daardoor kun je ook signalen die wel kloppen niet meer volgen", Een probleem met GPS-spoofing is dat het lang in het vliegtuig kan blijven zitten. Hoewel inmiddels bekend is waar spoofing kan plaatsvinden, weten piloten nooit wanneer de gevolgen zullen optreden. "Eigenlijk ken ik geen enkele piloot die het niet heeft meegemaakt. Want in Nederland is dit een probleem, maar ook internationaal. Het is echt iets waar we scherp op moeten blijven." NH Nieuws