Laten we hopen dat de verwachting van Rosanne Hertzberger in NRC 🗞️ van afgelopen weekend uitkomt… : ‘ Ik was best tevreden met de verkiezingsuitslag. Tien zetels verlies voor Forum voor Democratie is gewoon uitstekend nieuws. Die partij ontwikkelde zich zeker ten tijde van de coronacrisis tot een met tribunalen dreigende complottheorie-machine. De afgelopen jaren ging het in Nederland niet over links of rechts, over wat juist en rechtvaardig was, maar ging het te vaak over de ‘waarheid’. Erkennen versus ontkennen. Wetenschap versus anti-wetenschap. Nieuws versus nepnieuws. Wilde je het establishment op de kast krijgen, dan moest je zijn feiten ontkennen. Vooral partijen als D66 en FVD wisten zichzelf uitstekend te profileren in dat politieke landschap van feiten versus alternatieve feiten. Trump is weg, Brexit achterwege, FVD geminimaliseerd. De veldslag rondom de feiten heeft ons weinig zinvols gebracht als het gaat over de belangrijkste vraagstukken. Met de winst van BBB begeven we ons nu in een nieuw tijdperk, van de verdeling van schaarse goederen – denk stikstof- en klimaatruimte. En zolang er de komende tijd geen dozijn lijken uit de BBB-kast valt, heb ik er wel vertrouwen dat dat iets goeds gaat brengen. Wat ik veel in mijn bubbel van deftig Nederland hoor, is dat dit een klap zou zijn voor de natuur en het klimaat. Of, zoals auteur Ilja Leonard Pfeijffer in HP/De Tijd schrijft: de burger kiest er deze verkiezingen voor om „de planeet naar de gallemiezen” te laten gaan. Is dat echt zo? Neem bijvoorbeeld de provincie Noord-Holland, waar BBB de grootste werd. Het is de thuishaven van de twee grootste uitstoters van stikstofoxiden: Tata Steel en Schiphol. Het college van Gedeputeerde Staten bestaande uit VVD, GroenLinks, D66 en PvdA dat het de afgelopen jaren voor het zeggen had in het provinciehuis in Haarlem heeft al die tijd weinig weten te doen aan de vervuiling en uitstoot. Tata mag zelf rapporteren over de eigen uitstoot van stikstof, zwaveloxiden en gevaarlijke stoffen. Het waren steeds actiegroepen die de vergunningen van Tata Steel in twijfel trokken, waarna er actie werd ondernomen. Of beter, het waren actiegroepen én Caroline van der Plas. Want zij stond met collega’s van andere partijen in Den Haag moties in te dienen waarin zij transparantie eiste over de uitstoot van Tata Steel in de IJmond. De moties werden afgeraden door het kabinet, want de controle op die uitstoot was zogenaamd staand beleid. Totdat studies van het RIVM uitwezen dat dat staande beleid in ieder geval niet leidde tot een realistische weergave van wat de fabriek uitstoot. Die had er een behoorlijk creatieve uitstootboekhouding op na gehouden. De fabriek stootte jarenlang veel meer uit dan de leiding rapporteerde. Dan die andere Noord-Hollandse stikstoftopper. Schiphol Groep kocht inmiddels vier agrarische bedrijven op en stikstofrechten van nog eens acht veehouders om de vergunning voor Lelystad Airport voor elkaar te krijgen. Zodat er de komende decennia een heleboel Boeings over de Veluwe kunnen jakkeren. Daar zie je stikstof als verdelingsvraagstuk in de praktijk. Dit land zit muurvast, maar niet voor iedereen. Het blijft open voor de bedrijven die genoeg geld hebben om stikstofrechten te kopen. Weet je trouwens wie je aan je zijde vond wanneer je in de stemwijzer had ingevuld dat je tegen de opening bent van het vliegveld bij Lelystad? Dat was BBB. Weet je wie ook pleitte voor een luchtvaartbelasting? Dat was BBB. Wie laat er ook alweer een planeet naar de gallemiezen gaan? De klimaatbeweging is soms te orthodox om oog te hebben voor wie er naast hen staat. De trekkers gingen niet alleen naar het Malieveld en de provinciehuizen, maar reden ook naar Pernis, naar de raffinaderijen van Shell. Waarom werden die niet uitgekocht? Ze reden naar Schiphol en naar Tata Steel. Waarom kregen die wel geduld tot ze hun industrie hadden opgeschoond? Ik weet niet of de provincie Noord-Holland met de overwinning van BBB nog zoveel geduld gaat opbrengen. Misschien levert deze uitslag wel iets op dat het klimaat en de natuur in Nederland juist gaat helpen: rechtvaardigheid en een eerlijkere verdeling.’