Advies aan regering: laat wegtransport de klimaatopgave luchtvaart maar oplossen

Zoals op deze site al zo vaak uitgelegd, zal de luchtvaart niet in staat blijken een evenredige bijdrage te leveren aan de afgesproken klimaatdoelstellingen. Daarom moet het wegverkeer de missende bijdrage van de vliegindustrie leveren. Dit blijkt uit een advies van bureau Guidehouse aan het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W). In de 34 pagina’s tellende analyse wordt ernstig rekening gehouden met het feit dat de luchtvaart zelfs helemaal niets zal doen om de opwarming van de aarde te voorkomen. Vervoer over land, de zeevaart en de binnenvaart krijgen volgens het rapport allemaal te maken met sectorspecifieke maatregelen om de CO2-uitstoot omlaag te brengen. De luchtvaart niet: deze sector wordt volledig vrij gelaten in de manier waarop de klimaatbijdrage totstandkomt. “Daardoor is niet gegarandeerd dat er fysieke inzet komt uit de luchtvaartsector”, aldus Guidehouse. Zij verwachten dat de vliegindustrie liever emissierechten inkoopt bij andere sectoren die de uitstoot wel terugbrengen. Akkoord Duurzame Luchtvaart loze beloften“Met de huidige verwachte invulling van de brandstofinzet wordt het doel binnen het nationale Akkoord Duurzame Luchtvaart van 14 procent hernieuwbare brandstoffen niet behaald”, aldus de analisten. Vanwege het uitblijven van enige actie in de vliegindustrie worden de reductiedoelstellingen voor het vervoer over land en die voor de zee- en binnenvaart veel hoger. Het wegtransport moet geheel op eigen kracht 22 procent minder broeikasgassen gaan uitstoten, de binnenvaart 14,5 procent en de zeevaart 8,8 procent. Het ‘gat luchtvaart’ moet worden gecompenseerd door de sector vervoer over land. Tegelijkertijd mag de vliegindustrie als enige volledig kiezen hoe invulling wordt gegeven aan de eigen minieme bijdrage aan de klimaatafspraken (illustratie: Guidehouse) Vliegindustrie weer vrijgesteldDaarbij krijgt het vervoer over land geen enkele ruimte in het beleid om emissierechten buiten de eigen sector in te kopen en de scheepvaart slechts voor 2,5 procent. De luchtvaart wordt geheel vrijgelaten en kan dus 100 procent van de emissierechten elders opkopen zonder zelf ook maar iets aan verduurzaming te doen. Guidehouse verwacht dat de vliegindustrie hier volop gebruik van zal maken, omdat het goedkoper is om andermans emissierechten op te kopen dan te betalen voor alternatieve brandstoffen. Deze strategie wordt volledig gefaciliteerd door de overheid omdat deze weigert een sectorspecifieke doelstelling op te leggen zoals het weg- en watertransport wel kennen. Wanneer ook de luchtvaart een gelijke en sectorspecifieke doelstelling opgelegd zou krijgen, zouden de kosten van de verduurzaming eerlijker verdeeld worden, zo stellen de onderzoekers. Het enige houvast om alsnog enige actie te krijgen vanuit de vliegsector is het boterzachte Akkoord Duurzame Luchtvaart. Daarin hebben partijen uit de sector toegezegd alternatieve brandstoffen te gaan inzetten, zodat gehoopt mag worden op nog enige mate van verduurzaming. Die afspraken zijn echter niet wettelijk verankerd en iedereen die thuis is in het dossier luchtvaart weet wat dat betekent. Pamperen“Om verduurzaming binnen de luchtvaart toch te realiseren is het daarom belangrijk om andere stimulerende factoren zoals het verzorgen van goede infrastructuur en in gesprek blijven en het gesprek gaande houden tussen potentiële lokale brandstofleveranciers, vliegmaatschappijen en faciliterende partijen als Schiphol.” Het ontbreken van verplichtingen voor de vliegindustrie betekent ook dat investeringen in alternatieve brandstoffen niet van de grond komen. “Voor andere sectoren gelden die verplichtingen wel, waardoor sowieso meer zekerheid wordt geboden.” En er dus actie wordt ondernomen. “Omdat de luchtvaart volledig vrij wordt gelaten, wordt innovatie binnen deze sector niet of nauwelijks gegarandeerd”, aldus het rapport. “Terwijl dit bij de andere sectoren wél gebeurt. Niet verrassend: investeringen en innovatie gaan vaak hand in hand.” Het onderzoek onderstreept opnieuw de uitzonderingspositie van de vliegindustrie. In het voorkeursscenario wordt de sector volledig vrij gehouden en verwachten de onderzoekers eigenlijk geen tot zeer weinig actie. De klimaatschade die de sector aanricht, moet dan blijvend door andere ondernemers worden gecompenseerd. Hun toch al zware opgave wordt daardoor nog lastiger op te lossen. De klimaatkosten van ploftickets en overstappers verschuiven zo naar nuttige sectoren als trein- en wegtransport.