Meld vliegoverlast nu >Eerder dit jaar verzochten MOB en SchipholWatch aan de Inspectie Leefomgeving & Transport (ILT) om de geluidsgrenzen van Schiphol te handhaven. Dat verzoek werd afgewezen en daar maakten we vorige week bezwaar tegen.
ILT weigert te handhaven omdat de overschrijdingen volgens eigen zeggen het gevolg zijn van het volgen van het Nieuwe Normen- en Handhavingsstelsel (NNHS). Er wordt dan ook ‘anticiperend’ gehandhaafd wat wil zeggen dat de steeds opnieuw optredende overschrijdingen door de vingers worden gezien als deze het gevolg zijn van het vliegen volgens dat stelsel.
Maar het NNHS is nog helemaal niet vastgelegd in de wet en daarom zijn beide bezwaarmakers van mening dat de geldende regels moeten worden gevolgd, bovendien zonder de vele tijdelijke regelingen om de geluidsgrenzen keer op keer te verruimen.
Maximaal 400.000 vluchtenDe enige wetgeving die is vastgelegd, is het Luchthavenverkeersbesluit van 2008 (LVB2008). Volgens berekeningen van bureau To70 zijn daarmee niet meer dan grofweg 400.000 vluchten op Schiphol mogelijk. Alle vluchten boven dat aantal zijn illegaal.
De tijdelijke regelingen maken inbreuk op de wet, omdat deze geen gelijkwaardige bescherming bieden voor de omwonenden ten opzichte van de normen uit het LVB2008.
Met name in drukbevolkt gebied neemt de overlast toe door tijdelijke regelingen als Harbers’ experimenteerregeling (illustratie: SchipholWatch Research)
In de afbeelding staan rode bollen voor een ophoging van de geluidsgrenzen. Bij grote rode bollen zijn de geluidsgrenzen fors opgerekt, bij kleine groene bollen is de situatie licht verbeterd voor omwonenden. De blauwe vlakken geven de bevolkingsdichtheid aan: hoe donkerder blauw, des te meer mensen er per vierkante kilometer in zo’n gebied wonen.
De illustratie geeft overduidelijk aan dat juist in dichtbevolkte gebieden de overlast mag toenemen door de tijdelijke regelingen, zoals de inmiddels opgeschorte experimenteerregeling van demissionair minister Mark Harbers.
Tijdelijke regelingen onwettigMobilisation for the Environment en SchipholWatch maken bezwaar tegen het oprekken van de geluidsgrenzen omdat deze voor veel mensen een verslechtering van de toch al beroerde situatie betekent. Door het geschuif met de normen zijn er steeds meer ernstig gehinderden in plaats van minder zoals volgens de wet zou moeten gelden.
Hoewel de inspectiedienst erkent dat zij een verplichting heeft om tot handhaving over te gaan, weigert de dienst de daad bij het woord te voegen met een beroep op ‘bijzondere omstandigheden’. Uit de afwijzing van het handhavingsverzoek blijkt echter geheel niet wat die omstandigheden zijn.
In 2018 diende MOB ook al eens een vergelijkbaar verzoek tot handhaving in. Dat verzoek werd toen uiteindelijk door de rechter afgewezen omdat er eind 2019 een nieuw Luchthavenverkeersbesluit zou komen waarin de ruimere geluidsgrenzen wettelijk verankerd zouden worden. De rechter oordeelde toen dat er ‘zicht was op legalisatie’ en er nog wel even mocht worden aangemodderd.
Geen zicht op legalisatieMaar 2019 is inmiddels vier jaar geleden en nog steeds ligt er geen nieuw besluit. Ondertussen duurt het ‘anticiperend handhaven’ nu bijna negen jaar, sinds 2015. En is de krimp van Schiphol voor onbepaalde tijd uitgesteld. Het ‘zicht op legalisatie’ is dan ook volledig uit zicht verdwenen.
De ILT stuurde eind 2021 een waarschuwing naar de minister dat deze een groot risico liep dat een rechter in geval van nieuwe procedures tot de conclusie moet komen dat er inmiddels al negen jaar geen sprake is van enige rechtsbescherming voor omwonenden. Recentelijk bevestigde de minister dit inzicht in het RTL Nieuws. Harbers zei daar dat de geldende regelgeving minder herrie toestaat dan in de afgelopen tien tot vijftien jaar is opgetreden.
Die wetenschap werd door de Staat zelfs gebruikt in het proces van KLM tegen de krimp van Schiphol. De landsadvocaat betoogde daar namens I&W dat de plicht tot handhaving dwingt tot het stoppen met gedogen van de geluidsoverschrijdingen (cursief aangebracht door de landsadvocaat). De 500.000 vliegbewegingen zijn slechts mogelijk door het stelselmatig overschrijden van de rechtmatige situatie, zo stelde de raadsman.
Luchtvaart genoot buitenwettelijk voordeel“De luchtvaartmaatschappijen hebben géén recht op overtreding van de wet. Ten hoogste hebben zij enkele jaren een buitenwettelijk voordeel kunnen genieten, waar toen nog een rechtvaardiging voor bestond: de verwachting dat het NNHS zou worden gelegaliseerd. Nu die verwachting niet tot waarheid is geworden, ontbreekt iedere rechtvaardiging voor de voortzetting van dat voordeel”, zo betoogde de landsadvocaat in opdracht van de minister zelf.
Nu de krimp van Schiphol niet langer in zicht is, betogen MOB en SchipholWatch dat moet worden teruggevallen op de geldende regelgeving die is vastgelegd in het LVB2008. Daarmee zijn zo’n 400.000 vluchten op Schiphol mogelijk, meer dan genoeg om aan de binnenlandse vraag tegemoet te komen.
Om te voorkomen dat dit aantal wordt overschreden, en daarmee ook de vastgelegde geluidsgrenzen, vragen de twee organisaties aan ILT om een last onder dwangsom op te leggen. “Ter voorkoming van een herhaling van eerdere overtredingen”, aldus het bezwaarschrift.
Slechts een boos briefjeMaar ook dat wil ILT niet. De dienst vindt zichzelf niet bevoegd om preventief te handhaven en wil slechts achteraf (met een boos briefje) handhaven. Maar dat is in strijd met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Uit jurisprudentie blijkt dat het stellen van normen niet genoeg is om aan het EVRM te voldoen en dat daar handhaving onlosmakelijk aan is verbonden.
Nu het risico groot is dat Schiphol in 2024 opnieuw de grenzen overschrijdt, dient de ILT juist wel preventief op te treden om aantasting van mensenrechten zoveel mogelijk te voorkomen, zo staat in het bezwaar te lezen. Handhaving achteraf heeft totaal geen zin omdat de overtredingen dan al hebben plaatsgevonden en niet ongedaan gemaakt kunnen worden.
Als MOB en SchipholWatch ook na dit bezwaar nul op het rekest krijgen, staat de weg open naar de rechter. Die route zullen we dan zonder voorbehoud volgen, omdat de bescherming van omwonenden al veel te lang op een laag pitje staat (lees: niet bestaat). MOB en SchipholWatch zijn – mede namens ruim 30.000 medestanders – meer dan klaar met het gedoogbeleid richting de vieze vliegindustrie.
Het voeren van juridische procedures om het aantal vluchten op Schiphol omlaag te krijgen, kost geld. Uw bijdrage wordt door ons zeer op prijs gesteld. Klik aub hieronder op ‘Doneer nu’ om ons te helpen.
26 november 2023, 10:32