Natuurvergunning Schiphol gebaseerd op te lage bezettingsgraad vliegtuigen

Om Schiphol met zijn enorme stikstofuitstoot toch een natuurvergunning te kunnen geven, heeft minister Christianne van der Wal gerekend met veel te lage bezettingscijfers van vliegtuigen. De Nederlandse luchtvaart stootte volgens het Centraal Bureau voor Statistiek in piekjaar 2019 maar liefst 56 miljoen kilogram stikstofoxiden uit. Dat is bijna tien keer zoveel als de ‘officiële’ nummer één, Tata Steel met 6 miljoen kilogram NOx. Zoals bekend wordt een groot deel van die stikstofuitstoot niet meegerekend. Voor de uitstoot boven de 900 meter vlieghoogte heeft de vliegindustrie vrijstelling, net als voor stikstof die verder dan 25 kilometer afstand wordt uitgestoten. Maar door het wegrekenen verdwijnt de stikstofbelasting op kwetsbare natuurgebieden natuurlijk niet en moeten luchtvaartemissies extra worden gecompenseerd door andere uitstoters zoals de boeren. Maar om tot een natuurvergunning voor Schiphol te kunnen komen moest er nog veel meer worden gegoocheld met cijfers. Uit antwoorden op Kamervragen van Lammert van Raan (PvdD) blijkt nu dat de minister wel erg creatief is geweest in haar rekenwerk. Historische rechtenOmdat Schiphol steeds verzuimd had de wettelijk verplichte natuurvergunning aan te vragen, moest het nu beredeneren hoeveel historische uitstootrechten beschikbaar waren uit de tijd voordat de wetgeving tot stand is gekomen. Die beginsituatie bepaalt dan hoeveel stikstofoxide ook nu nog de atmosfeer mag worden ingepompt. Voor de extra uitstoot moet het vliegveld stikstofruimte versieren, bijvoorbeeld via de aankoop van de negen boerderijen. De beginsituatie is volgens de wet die situatie in de wet- en regelgeving die Schiphol de meeste beperkingen opleverde. Volgens het vliegveld is dat de situatie die ontstond na het Aanwijzingenbesluit uit 1996, waarbij in de wet werd opgenomen dat Schiphol nooit meer dan 44 miljoen passagiers per jaar zou mogen verwerken. Ter vergelijking: in piekjaar 2019 waren dat er al 72 miljoen. Al deze passagiers zaten in net geen 500.000 vluchten. Gemiddeld zijn dat 144 passagiers per vlucht. Maximaal 300.000 vluchtenWorden de bezettingscijfers uit het laatste ‘normale’ jaar losgelaten op de meest beperkende situatie na het Aanwijzingenbesluit, dan volgen daar maximaal 44 miljoen passagiers, gedeeld door 144 passagiers per vlucht, is 305.000 vluchten uit. Dát is objectief gezien de grondslag waarop de natuurvergunning had moeten worden verleend. Maar om van pakweg 300.000 naar de gewenste 500.000 vluchten in de natuurvergunning te komen, had Schiphol tientallen boerderijen extra op moeten kopen. Liever accepteert de minister hier berekeningen die totaal niet meer in lijn zijn met de actuele situatie. Om de meest beperkende voorwaarde van maximaal 44 miljoen passagiers toch passend te maken op de 500.000 vluchten, wordt het aantal passagiers per vliegtuig met ongeveer een derde omlaaggebracht, naar 96 gemiddeld per vlucht. De motivering daarvan wordt – hoe handig – gevonden in het verleden toen vliegtuigen veel kleiner waren dan nu het geval is (en dus ook minder NOx uitstootten). In die periode – zo stelt vergunningverlener Van der Wal – lag het gemiddeld aantal passagiers per vliegtuig tussen de 94 en 101. “En daar past dat getal van 96 prima in”, stelt de minister triomfantelijk in haar antwoorden aan Van Raan. Rammelende vergunningHet is maar één voorbeeld dat aantoont dat de natuurvergunning van Schiphol rammelt. Het maakt de vergunning juridisch zeer wankel en daarmee vormt het een bedreiging voor het luchthavenverkeersbesluit (LVB) dat demissionair minister Mark Harbers zo graag wil afgeven om de huidige illegale status van Schiphol alsnog te legaliseren. Immers zonder geldige natuurvergunning geen LVB. Opmerkelijk is bovendien dat in de hele vergunningaanvraag van Schiphol geen enkele aandacht wordt gegeven aan het feit dat modernere toestellen méér NOx uitstoten dan oudere vliegtuigen. In de race naar zuiniger vliegen en minder CO2-uitstoot werken moderne straalmotoren op hogere bedrijfstemperaturen met een grotere overmaat aan lucht in het verbrandingsproces. Dat leidt tot (fors) meer stikstofuitstoot per vliegbeweging. Mobilisation for the Environment heeft inmiddels proforma beroep aangetekend tegen de Schiphol-vergunning. De coöperatie werkt aan de inhoudelijke onderbouwing, waarin deze creatieve rekenwijze van Schiphol, gefiatteerd door Van der Wal, niet mag ontbreken.