Luchtvaart dit jaar gestut met 4,4 miljard euro aan fossiele subsidies

Vrijstelling van accijns op brandstof, gratis CO2-rechten en het ontbreken van btw op kerosine en tickets kost de schatkist dit jaar 4,4 miljard euro. Als de luchtvaart groeit loopt het bedrag bij ongewijzigd beleid nog verder op. Dit blijkt onder meer uit een bijlage van de Miljoenennota waarin het kabinet inzicht geeft in de fiscale voordelen voor fossiele sectoren. De luchtvaart is met dit bedrag veruit de grootste consument van fossiele subsidies. De regering schat dat de luchtvaart dit jaar 3,068 miljard kilogram kerosine tankt in ons land. Dat is 3,8 miljard liter, een volume dat bij een accijns van 57 cent per liter bijna 2,2 miljard euro aan heffingen zou opleveren. Het gekozen accijnstarief is iets hoger dan voor diesel (52 cent per liter) en flink lager dan voor benzine (79 cent). De 2,2 miljard euro aan gemiste kerosineaccijnzen is fors hoger dan verloren gaat aan vrijstellingen voor dieselbrandstof voor de internationale scheepvaart (1,6 miljard euro) en voor de binnenvaart (162 miljoen euro). Omdat de vliegindustrie evenmin omzetbelasting betaalt over de ingekochte kerosine, gaat nog eens een bedrag van 553 miljoen euro op aan ondersteuning van de sector. Door geen btw op tickets te heffen krijgt de vliegindustrie in 2023 een verdere 872 miljoen euro cadeau. Alle bedragen opgeteld gaat het om 3,6 miljard euro in een jaar waarin de piek van 2019 niet werd bereikt. Niet genoemd in de lijst van het kabinet zijn de gratis CO2-uitstootrechten die de vliegindustrie krijgt. Verbranding van de ruim 3 miljard kilogram kerosine die dit jaar in ons land wordt verkocht, levert een CO2-uitstoot op van 9,6 miljard kilogram. De Europese ETS-prijs voor deze uitstoot is 73,27 euro per ton CO2, waarmee de luchtvaart een bedrag van 703 miljoen euro in rekening gebracht zou moeten krijgen. Maar de sector krijgt vooralsnog 85 procent van de rechten gratis, omgerekend een subsidie van bijna 600 miljoen euro in 2023. Opgeteld bij de eerder genoemde bedragen komt het totaal dit jaar uit op 4,4 miljard euro. Tien procent van alle fossiele subsidiesDat bedrag is ruim 10 procent van alle fossiele subsidies die in ons land worden verstrekt. Voor een sector die volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in goede jaren slechts 0,5 procent bijdraagt aan economie. De hoogte van de fossiele subsidies staat in schril contrast met de bijdrage die bedrijven als KLM leveren aan de samenleving. Volgens het CBS was die slechts 2,5 miljard euro in 2022. Dit jaar zal de bijdrage hoger zijn, maar nog lang niet op het niveau van piekjaar 2018 toen de sector 4,3 miljard euro aan toegevoegde waarde leverde. Er gaat dus structureel méér subsidie de vliegindustrie in dan er aan maatschappelijke waarde uitkomt. Volgens het statistiekbureau werkten er vorig jaar 22.000 mensen voltijds in de vliegindustrie. Per fulltime arbeidsplaats strijkt de sector zo maar liefst 200.000 euro aan subsidie op. Dat is veel meer dan het gemiddelde jaarsalaris van medewerkers. Behalve piloten krijgen de meeste mensen – zoals de 20.000 platformmedewerkers – ruim onder modaal betaald. Volgepropt met subsidiesHet is ronduit schokkend dat de overheid één sector zo volpropt met subsidies waardoor een zeer gewilde groep mensen zwaar gesubsidieerd aan het werk wordt gehouden, terwijl elders een grotere en minder schadelijke bijdrage te leveren is aan de samenleving zonder subsidie. En ook nog eens met minder herrie. Ondanks de megasubsidies is de luchtvaartsector niet in staat de mensen fatsoenlijke arbeidsomstandigheden te bieden. Gisteren bleek uit een nieuwe reportage van Zembla dat de grondmedewerkers nog steeds in de kankerverwekkende uitstoot staan en dat pas in 2030 mogelijk een oplossing wordt geboden. “Onbegrijpelijk”, noemde één van de medewerkers dat in de video. “Maar het gebeurt niet, want het kost tijd en geld.” Geld dat in grote hoeveelheden vanuit de algemene middelen richting de vliegindustrie stroomt en waar vooral piloten van lijken te profiteren met hun ‘mooiste cao aller tijden‘. Winsten mogen naam niet dragenWinsten die in deze sector in de boeken worden geschreven mogen eigenlijk geen winsten heten met zo’n tsunami aan subsidies. Alle baten komen rechtstreeks uit de belastingpot. Met een subsidie van 200.000 euro per arbeidsplaats kan letterlijk iedereen ondernemertje spelen – het is het ultieme basissalaris waar de rest van Nederland alleen maar over kan dromen. Zonder het continue infuus moet deze industrie fors hogere ticketprijzen rekenen waarmee de populariteit in rap tempo afneemt. Een win-win situatie voor leefomgeving, milieu en klimaat.