Kieswijzer: draagvlak voor meer luchtvaart neemt zienderogen af

Meer en meer partijen staan achter de krimp van Schiphol. Voor Lelystad Airport bestaat vrijwel geen draagvlak meer en er komt steeds meer oog voor de belangen van omwonenden. Dit zijn de belangrijkste conclusies uit de nieuwe stemwijzer die dr Paul van der Maesen samenstelde op basis van de programma’s van de grotere partijen die meedoen aan de verkiezingen op 22 november aanstaande. De bevolking mag die dag weer stemmen voor de zetelverdeling in de Tweede Kamer. Het meest opvallend is de afbrokkelende steun voor het openen van Lelystad Airport voor commercieel vliegverkeer. Alleen VVD en Ja21 houden vast aan die ambitie, alle andere partijen hebben het vliegveld al afgeschreven of vinden het niet eens de moeite waard er een woord aan vuil te maken. Bij de vorige verkiezingen waren maar liefst negen van de vijftien partijen vóór opening van het poldervliegveld, nu zijn het er nog maar vijf. Economisch belang overschatVan groot belang voor de noodzakelijke krimp van de vliegindustrie is dat vrijwel alleen rechtse of extreem-rechtse partijen vinden dat de luchtvaart moet kunnen groeien. Daar liggen dan vooral economische overwegingen aan ten grondslag. Deze partijen geloven dat de sector een grote bijdrage levert aan de economie, terwijl statistiekbureau CBS vaststelde dat in 2022 deze sector slechts 2,5 miljard euro toevoegde met in totaal 22.000 werknemers. Vrijwel alle partijen benoemen tegenwoordig de belangen van omwonenden in hun partijprogramma’s. Dat was een aantal jaren wel anders – toen had de politiek louter belangstelling voor de behoeften van de vliegindustrie. Om het vliegverkeer daadwerkelijk terug te dringen is eerlijke beprijzing een belangrijk politiek middel. Vrijwel alle partijen behalve de rechtervleugel zien inmiddels in dat de sector niet opdraait voor veel van de schade die deze veroorzaakt. GL/PvdA, D66, Christenunie, Volt, SGP, de nieuwe partij NSC van Pieter Omtzigt en de Partij voor de Dieren willen allemaal hogere prijzen om de vervuiler te doen betalen. Innovatie laat op zich wachtenRechts Nederland blijkt nog volop te geloven in technologische innovatie om de luchtvaart te verduurzamen, terwijl tal van onderzoeken hebben aangetoond dat elektrisch of op waterstof vliegen niet op korte termijn mogelijk wordt – en zeker niet in de komende kabinetsperiode. Andere opties, zoals alternatieve brandstoffen zijn onvoldoende schaalbaar of peperduur. De vliegindustrie klopt al aan de deur bij de politiek om die hoge prijs via subsidies uit de algemene middelen vergoed te krijgen in plaats van onderling te overleggen hoe die kosten op de gebruiker – de reiziger – kunnen worden verhaald. Hoopgevend is dat de meeste partijen inmiddels wel inzien dat de luchtvaartsector een belangrijke bijdrage levert aan de opwarming an de aarde, waarbij Ja21, PVV en FvD klimaat zelfs onbelangrijk noemen. NSC opvallend kritisch, BBB afgezwaktOpvallend noemt samensteller Van der Maesen de sterk kritische opstelling van NSC (Omtzigt). Deze partij wil de luchtvaart flink beteugelen en heeft niets op met Lelystad Airport. Daarbij toont het CDA een heuse koerswijziging van uitgesproken pro-luchtvaart (in het kielzog van VVD) naar overwegend beteugelen van de vliegindustrie. Bij BBB is dat juist omgedraaid, mogelijk als gevolg van de komst van Kamerlid Eppink naar die partij. Het lijkt erop dat de partij van voorvrouw Caroline van der Plas zich geen zorgen meer maakt op het beslag dat de luchtvaart legt op stikstofruimte ten koste van de boerenachterban. PvdA heeft na het samengaan met GroenLinks duidelijk de koers van deze laatste partij gekozen. De combinatie scoort optimaal op het luchtvaartdossier, volgens Van der Maesen even goed als het vanouds foutloze Partij voor de Dieren. Paul van der Maesen maakte de afgelopen jaren voor iedere verkiezing een kieswijzer waarin hij de luchtvaartstandpunten van de partijen analyseerde en beoordeelde. Voor lezers van SchipholWatch een waardevol document waarmee zij zichzelf veel tijd kunnen besparen door niet alle partijprogramma’s zelf te hoeven doorspitten. Lees hier de complete stemwijzer van Paul van der Maesen