Zelfde advocaat die steunpakket KLM in contract goot ingeschakeld om kansen rechtszaak in te schatten

Om te beoordelen of de Nederlandse overheid KLM voor de rechter kan dagen wegens het schenden van de voorwaarden aan de staatssteun, is hetzelfde advocatenkantoor ingezet dat het boterzachte contract eerder opstelde. Dit blijkt uit een brief van staatsagent dr Jeroen Kremers aan demissionair minister van Financiën Sigrid Kaag. De conclusie van advocatenkantoor Linklaters is, kortgezegd, dat de staat weinig kans maakt in een juridische procedure om alsnog nakoming van de voorwaarden af te dwingen of te komen tot een passende straf voor de vliegfirma. Voornaamste reden daarvoor is dat de – eerder zelf opgestelde – overeenkomst met KLM onvoldoende handvaten zou bieden om zo’n procedure tot een succesvol einde te brengen. De staat zou dan het risico lopen gezichtsverlies te lijden. Behalve Linklaters is ook landsadvocaat PelsRijcken om een mening gevraagd met vrijwel dezelfde uitkomsten. “Terwijl de Eerste Kamer de minister had verzocht een onafhankelijke toets te laten uitvoeren door een gespecialiseerd advocatenkantoor, niet zijnde de landsadvocaat.” Kamer gepasseerdDe minister is aan die eis van de Kamer voorbijgegaan. Evenmin heeft zij de twee analyses aan beide kamers toegestuurd, zoals was verzocht. De staatsagent noemt dat “ongebruikelijk”. Volgens hem zou het logisch zijn om de opinies niet aan het parlement toe te sturen als er een proces tegen KLM zou volgen. Daarmee zou het bedrijf immers inzage krijgen in de juridische positie van de overheid. Maar nu de minister niet van plan is vervolgstappen te zetten, kunnen de analyses zonder problemen openbaar worden gemaakt. Door te publiceren kan iedereen zich een mening vormen over het contract en de juridische mogelijkheden om KLM alsnog aan de afspraken te houden. Geen contact opgenomen“Nu is onbekend op basis van welke informatie de advocaten hun analyses hebben gemaakt en of deze informatie volledig en adequaat is geweest. Met mij hebben ze in ieder geval geen contact opgenomen”, hekelt Kremers de gang van zaken. Hij legt vervolgens uit aan de minister dat er het een en ander is aan te merken op de analyses van Linklaters en PelsRijcken. Zo miskennen ze het gegeven dat het herstructureringsplan een integraal onderdeel is van de overeenkomst met KLM. Ook vindt hij dat de twee kantoren teveel focussen op de terugbetalingsverplichting, terwijl andere onderdelen van de overeenkomst – zoals de structurele kostenbesparing, de klimaatafspraken en het terugdringen van belastingontwijking door piloten – minstens zo belangrijk zijn. “Kennelijk redeneren de advocaten dat handhaving van de voorwaarden niet mogelijk was gedurende het steunpakket vanwege afspraken met de banken en dat handhaving na afloop niet mogelijk is vanwege ontbrekend belang. Dat betekent dat handhaving helemaal niet mogelijk is. In dat geval zijn Kamer en Europese Commissie (die de steunoperatie goedkeurde, red.) misleid.” Achterstallige belasting terugbetalenStaatsagent Kremers stelt dat er wel degelijk een belang is om KLM alsnog ter verantwoording te roepen. “Het levert een stevig signaal, zowel richting KLM als richting de Rijksoverheid dat voorwaarden voor staatssteun serieus moeten worden genomen.” Onderdeel van de uitkomsten van een procedure tegen KLM zou kunnen zijn het onmiddellijk beëindigen van het uitstel van de loonbelastingen – een bedrag van bijna anderhalf miljard euro waarvan 1,2 miljard euro nog steeds openstaat. De belofte van de minister om in gesprek te blijven met KLM, vindt de staatsagent onvoldoende. De toezegging van KLM om een bedrag van 700 miljoen euro te besparen acht hij waardeloos, vooral omdat “KLM er blijk van heeft gegeven beloftes te doen die vervolgens niet meer worden erkend of nagekomen”. ‘Moeilijk te begrijpen’Onder die gebroken beloftes valt het terugdringen van belastingontwijking door piloten. KLM heeft niets gedaan om de situatie te verbeteren, zo stelt Kremers, ondanks voortdurende beloften aan minister Kaag. Het is veilig te stellen dat staatsagent Kremers ‘not amused’ is met de keuze om KLM weg te laten komen met de flagrante schending van afspraken die gemaakt zijn in het kader van miljarden euro’s aan staatssteun. De juridische analyses zijn incompleet en mogelijk onjuist en de Staat lijkt eerder de teugels van KLM te laten vieren dan deze verder aan te trekken. Moeilijk te begrijpen, zo noemt Kremers het optreden van de minister.