Ondanks louter voordelen voorlopig geen vliegbelasting overstappers

Uit onderzoek van CE Delft blijkt dat een vliegbelasting voor overstappers vrijwel alleen maar voordelen biedt. Toch besloot de minister gisteren – aan het oog onttrokken door de perikelen rond de val van het kabinet – om de belasting niet in te voeren. Het is een beproefde werkwijze die vaker wordt toegepast door het ministerie van Infrastructuur. Op vrijdagmiddag laat of bij politieke commotie een omstreden besluit richting de Tweede Kamer sturen in de hoop dat niemand de stap opmerkt, er geen bezwaren komen en het besluit definitief wordt. Zo ook in dit geval, blijkt uit de beslisnota die is gevoegd bij de Kamerbrief en het Delftse onderzoeksrapport. Eerder was slechts tot duiding van het rapport besloten, maar nu is er alsnog een officieel besluit van gemaakt. Uit het rapport blijkt duidelijk hoe gunstig een vliegbelasting voor overstappers zou uitpakken: de belastinginkomsten voor de Staat nemen toe met maximaal 380 miljoen euro in 2030, het aantal overstappers op Schiphol neemt flink af, er hoeven 60.000 minder vluchten op Schiphol te worden uitgevoerd en de klimaatschade wordt met maximaal 1 miljoen ton CO2-uitstoot beperkt. De 60.000 minder vluchten op Schiphol is precies het aantal waarop Harbers in eerste instantie wil uitkomen met zijn nieuwe groeilimiet voor het vliegveld. Die grens wil hij immers terugschroeven van 500.000 naar 440.000. Minder hinder en kankerverwekkende uitstootOok de uitstoot van stikstofoxiden (natuurbescherming), zwaveldioxide en kankerverwekkende stoffen (volksgezondheid) neemt met zo’n 10 procent af na invoering van de tax. Last but not least: de geluidshinder wordt 10 procent minder. Alleen maar voordelen dus, waarom besluit het kabinet dan niet tot directe invoering van de vliegtaks voor overstappers? Dat is louter te wijten aan het ‘heilige’ bedrijfsbelang van KLM. Immers leidt minder overstappers tot minder omzet voor KLM en krijgen maatschappijen die overstappers vervoeren naar andere hubs meer ruimte op Schiphol. Door de vliegtax daalt de zogenaamde netwerkkwaliteit. Dat betekent een daling van het aantal direct te bereiken bestemmingen – steden die alsnog makkelijk te bevliegen zijn via een overstap op een luchthaven die niet middenin de woonwijken is gebouwd. Vaak meer dan 90 procent overstappersHet gaat daarbij vooral om directe vluchten naar andere continenten (Azië, VS, Canada, Zuid-Amerika, Afrika), maar dat zijn nu ook al vluchten waarop doorgaans ruim meer dan de helft, vaak zelfs meer dan 90 procent, van de passagiers overstapper is en waar in de Nederlandse markt nauwelijks belangstelling is. Harbers in zijn brief: “In alle door CE Delft bekeken scenario’s is de krimp van het netwerk het grootst bij SkyTeam (de alliantie van KLM, red.) en is er juist groei van het netwerk bij de andere allianties.” KLM uit de wind houdenDe beslissing om geen vliegtax voor overstappers te introduceren is hiermee een zuiver protectionistische maatregel om de financiële belangen van KLM te dienen. Dit gebeurt willens en wetens ten koste van de voordelen die zo’n taks zou opleveren voor de leefomgeving, de natuur en het klimaat. Immers: “In alle onderzochte scenario’s dalen de wereldwijde CO2-emissies door deze maatregel”. Het uit de luchtvaartsector veelgehoorde argument dat deze emissies dan wel elders zouden plaatsvinden, is hiermee om zeep geholpen. De totale daling van de wereldwijde emissies van broeikasgas CO2 kan door invoering van een Nederlandse vliegtax voor transferpassagiers oplopen tot een miljoen ton per jaar. Dat is een significante afname, vergelijkbaar met ieder jaar een maand lang niet vliegen vanaf Schiphol. Eerst weer een nieuw onderzoekHoe verkoopt Harbers het niet invoeren van de tax aan de Tweede Kamer? Hij veinst hiervoor koudwatervrees omdat Nederland het eerste land in de Europese Unie zou zijn dat zo’n belasting invoert. In plaats van op te staan als voorloper en gidsland, kondigt hij liever een nieuw vervolgonderzoek aan naar de zin en onzin van de hubfunctie van Schiphol. Verwachte publicatie: eind dit jaar. Weer een halfjaar uitstel geregeld.