Staat versus KLM: omwonenden hopen op zuivere afweging door rechter

Als de rechter de eis van KLM ook in hoger beroep toewijst, dan houdt zij willens en wetens een illegale situatie in stand. De huidige wetgeving maakt immers hooguit 410.000 vluchten mogelijk op Schiphol. Dat aantal volgt uit de mogelijkheden die het Luchthavenverkeersbesluit (LVB) uit 2008 biedt – de bestaande vergunning zolang Schiphol nog geen nieuwe heeft gekregen. Een nieuwe vergunning had allang verleend moeten zijn, maar stuit op allerlei juridische problemen, zoals het ontbreken van een ‘stikstofvergunning’. De groei naar bijna 500.000 vluchten in 2019 was slechts mogelijk met allerlei trucs, waarbij een hoofdrol was weggelegd voor het ‘anticiperend handhaven’ – het handhaven conform een regime dat tot op de dag van vandaag niet verankerd is in de wet. Dat regime wordt het Nieuwe Normen- en Handhavingsstelstel (NNHS) genoemd en zou worden vastgelegd in het nieuwe luchthavenverkeersbesluit. Maar dat besluit – in feite een vergunning voor het mogen exploiteren van een vliegveld – is nog steeds niet genomen. Vergunning had er in 2019 al moeten zijnAl in 2019 oordeelde een rechter dat het anticiperend handhaven op niet-vastgelegde regels niet meer lang mocht doorgaan. De verwachting was toen dat er aan het einde van dat jaar een vergunning zou zijn. Dat gebeurde niet en is nog steeds niet gebeurd. Zonder geldig LVB zou Schiphol volgens de wet überhaupt niet in bedrijf mogen zijn. Het oogluikend toestaan van de huidige 500.000 vluchten is dan ook niets meer of niets minder dan het gedogen van een illegale situatie. Werden de regels gehanteerd die wél vastliggen in de wet, dan had Schiphol hooguit zo’n 400.000 vluchten kunnen faciliteren. Het is in dit licht bezien ondenkbaar dat de rechter de eis van KLM opnieuw toewijst. De taak van de rechter is om de situatie te beoordelen aan de hand van bestaande wetgeving, niet aan de hand van wetgeving die nog moet worden vastgesteld en waarvan niemand weet hoe lang dat nog gaat duren. LVB verder weg dan ooitWant een nieuw LVB lijkt voor Schiphol verder weg dan ooit. De aangevraagde natuurvergunning ligt in concept al twee jaar te verstoffen in een lade bij het verantwoordelijk ministerie van Landbouw. Het concept biedt tal van aanknopingspunten om aangevochten te worden bij de rechter vanwege aannames die volgens deskundigen onjuist zijn. Zo rekent Schiphol zich in de aanvraag rijk met een veel te groot aantal vluchten waarop het ‘op historische gronden’ recht zou hebben. De redenering die het vliegveld daarbij hanteert is dat zij de geluidsgrenzen rechtstreeks koppelt aan de stikstofgrenzen. Maar zo’n direct verband bestaat helemaal niet – het gaat om twee volkomen verschillende wetten. De natuurbeschermers van Mobilisation for the Environment (MOB) staan dan ook te popelen om een eventuele natuurvergunning voor Schiphol aan de rechter voor te leggen. Deze organisatie meent hard te kunnen maken dat Schiphol zonder de natuurvergunning hooguit 275.000 vluchten mag faciliteren. Natuurvergunning kan nog jaren durenZolang zo’n zaak wordt aangespannen en loopt, kan Schiphol geen LVB worden toegekend. Dit terwijl het nieuwe LVB al jaren geleden had moeten zijn vastgesteld. De kans is groot dat deze procedure inclusief beroep en bezwaar nog jaren in beslag kan nemen – mede vanwege de overbelasting bij de Raad van State. Het is te hopen dat de rechter zuiver oordeelt, en niet een al jarenlang rechteloze situatie van het anticiperend handhaven laat voortbestaan. Bewoners zijn na jarenlang kunstmatig opgehoogde vluchtaantallen helemaal klaar met de overlast en vervuiling die daarmee gepaard gaan. Rechter, help ons omwonenden alstublieft. KLM heeft als redenering vandaag aangegeven dat het verdienmodel van het bedrijf ernstig onder druk komt te staan als zijn eis niet wordt ingewilligd. Maar tel de bedrijfsresultaten van de afgelopen twintig jaar bij elkaar op en u ziet zelf dat het bedrijf helemaal geen verdienmodel heeft – ook niet met 500.000 vluchten op Schiphol. KLM heeft al twintig jaar geen dividend meer uitgekeerd en eindigt in deze periode cumulatief dik in de rode cijfers. De uitspraak van de rechter staat gepland op 9 juli aanstaande.