Onderzoek Het is de afgelopen jaren niet gelukt om de uitstoot van gevaarlijke stoffen overal in Nederland terug te dringen, terwijl dat wel het doel van het kabinet is. De onderzoeksredactie van RTL Nieuws vond 125 bedrijven waar de uitstoot van één of meer zeer giftige stoffen is gestegen. Experts reageren geschokt en wijzen op de gezondheidsrisico's voor omwonenden: "Zelfs een toename van 1 procent is al heel ernstig." De onderzoeksredactie van RTL Nieuws analyseerde cijfers over de uitstoot van zogenoemde 'Zeer Zorgwekkende Stoffen' van 224 bedrijven. Deze vaak door bedrijven zelf gerapporteerde gegevens zijn dit jaar voor het eerst openbaar. Bij meer dan de helft van de bedrijven is de uitstoot van één of meer giftige stoffen tussen 2015 en 2022 gestegen. Het gaat om kankerverwekkende stoffen zoals benzeen en formaldehyde en om kwik en lood die vooral schadelijk kunnen zijn voor (ongeboren) baby's en jonge kinderen. Hun hersenen en zenuwen kunnen schade oplopen door die stoffen. In de praktijk blijkt het terugdringen van de uitstoot van gif naar de lucht uiterst moeizaam. RTL Nieuws vergeleek de uitstootcijfers van 672 stoffen bij ruim 200 bedrijven van 2015 met 2022. In iets meer dan de helft van de gevallen was de gerapporteerde uitstoot daadwerkelijk lager in 2022, maar in bijna 40 procent ging het juist omhoog. "Ik schrik hiervan", reageert toxicoloog Paul Scheepers van de Radboud Universiteit. "Je wilt voorkomen dat deze stoffen in de lucht komen. Elke extra uitstoot draagt bij aan verhoging van het risico. Zeker omdat in Nederland op veel verschillende plekken gif wordt uitgestoten, worden er veel mensen aan blootgesteld en dan is iedere toename, zelfs een toename van 1 procent, al heel ernstig." 'Verhoogd risico op kanker' Toxicoloog Scheepers maakt zich vooral zorgen over de toegenomen uitstoot van 4 verschillende PAK's (Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen). Deze schadelijke stoffen ontstaan bij onvolledige verbranding. De uitstoot van deze PAK's door Tata Steel is met 58 procent gestegen sinds 2015, wat neerkomt op bijna 41 kilogram extra. "PAK's zijn giftig. Ze kunnen op termijn leiden tot een verhoogd risico op kanker, bijvoorbeeld long- en blaaskanker. Zelfs de kleinste hoeveelheden in de lucht, die je niet met het blote oog kunt waarnemen, kunnen al schadelijk zijn." De Inspectie Leefomgeving en Transport concludeerde eind 2018 dat bedrijven 'voorlopig geen serieuze inzet plegen om tot uitfasering of minimalisatie van de uitstoot te komen. Hiermee voldoen zij niet aan de minimalisatieplicht, wat mogelijk leidt tot onbedoelde en onnodig grote uitstoot van Zeer Zorgwekkende Stoffen tot 2025'. Handhaven blijkt ook moeilijk. Onderzoeksbureau Berenschot constateerde dat het doel helder is, maar de regelgeving 'complex' en 'onduidelijk'. En dat kennis en capaciteit bij toezichthouders soms ontbreekt. Provincies: 'wet ingewikkeld' Provincies en omgevingsdiensten, die verantwoordelijk zijn voor toezicht, erkennen tegenover RTL Nieuws dat handhaving op de minimalisatieplicht lastig is. Een bedrijf dat meer giftige stoffen uitstoot, kan namelijk niet zomaar op de vingers getikt worden. De wet is daarin vaag, stellen de provincies. Bedrijven moeten iedere vijf jaar een plan indienen waarmee ze laten zien dat zij het maximale doen om uitstoot te voorkomen. Staatssecretaris Chris Jansen (PVV) van Infrastructuur en Waterstaat geeft aan dat hij niet weet waarom de uitstoot van Zeer Zorgwekkende Stoffen bij veel onderzochte bedrijven is gestegen. "Wat de oorzaak ook was, het is belangrijk dat de emissies van Zeer Zorgwekkende Stoffen gaan dalen. We zijn er ook van overtuigd dat we dat ook gaan bereiken en dat de bevoegde gezagen (provincies en gemeenten, red.) en betrokken bedrijven er hard aan werken." NB Gaat Staatsecretaris Jansen even langs bij zijn partijgenoot Barry Madlener om deze aan z’n pro Schiphol jasje te trekken en te zeggen dat deze grootste uitstoten van toxische stoffen moet stoppen met het slopen van onze gezondheid? DIRECT GAAN DOEN!