Meld vliegoverlast nu >De Maatschappelijke Raad Schiphol (MRS) heeft in een bizarre draai deze week goedkeuring gegeven aan het oprekken van de geluidsgrenzen voor de woonwijken onder de aanvliegroutes naar de Buitenveldert- en Aalsmeerbaan.
Dit staat te lezen in het nieuwste advies van de MRS – het officiële overlegorgaan over Schiphol onder voorzitterschap van oud-gedeputeerde Eddy van Hijum.
Volgens meerdere leden van de MRS is het advies totstandgekomen nadat het ministerie van Infrastructuur (I&W) zware druk had uitgeoefend en dreigde met het voortzetten van het anticiperend (lees: niet) handhaven en het herinvoeren van de grens van 500.000 vliegbewegingen.
Het akkoord heeft vergaande gevolgen voor bewoners in onder meer Amsterdam-Buitenveldert, Amstelveen, Aalsmeer, Uithoorn en Leimuiden. Zoals SchipholWatch al eerder aantoonde met een heldere graphic wordt de geluidsoverlast daar fors groter ten faveure van kleine verbeteringen in andere gebieden in de regio.
‘Minst kwalijke oplossing’Het nieuwe advies druist honderdtachtig graden in tegen het eerste advies dat de MRS opstelde. Daarin werd het oprekken van geluidsgrenzen nog categorisch afgewezen, nu lijkt het erop alsof de raad zich geroepen voelt om de problemen van de vliegindustrie op te lossen.
In maart jongstleden adviseerde MRS nog de geluidsgrenzen niet op te rekken.
In het nieuwe advies kijkt de MRS niet naar de geldende wetgeving, maar kiest uit een aantal slechte oplossingen de – in haar ogen – minst kwalijke. De sector voert al jarenlang meer vluchten uit op Schiphol dan passen binnen het bestaande Luchthavenverkeersbesluit (LVB) uit 2008. Dat gebeurde steeds met tijdelijke regelingen voor het oprekken van geluidsruimte. Ieder jaar was er wel een nieuwe smoes om die grenzen te verhogen, vaak als gevolg van ‘groot onderhoud’.
Voor het komend jaar was er nog geen smoes verzonnen en kwam minister Mark Harbers (I&W) met de zogenaamde experimenteerregeling. De MRS gaat vrijwel kritiekloos mee in deze handelswijze door in te stemmen met de 460.000 vluchten die Harbers graag mogelijk wil maken. Maar uit interne berekeningen blijkt dat bij het juist toepassen van het LVB niet meer dan 400.000 vluchten mogelijk zijn. Het LVB is de enige juiste en juridisch houdbare context om het advies op te baseren.
Rechter heeft ook gesprokenVan Hijum is het daarmee niet eens. “We hebben ook rekening te houden met de uitspraken van de rechter. Het gerechtshof heeft recent geoordeeld dat de minister met de regeling een redelijke belangenafweging heeft gemaakt omdat de luchtvaart jarenlang is toegestaan 500.000 vluchten uit te voeren en dat niet ineens kan worden teruggeschroefd. Van de MRS had de minister uiteraard verder mogen gaan, maar voor de komende jaren is dit beter dan terugvallen op de 500.000 vluchten van voorheen.”
Van Hijum legt de draai uit door te stellen dat er op deze manier ‘per saldo mogelijk minder overlast’ komt, maar wel vanuit de gedachte dat de 460.000 vluchten van Harbers er per se moeten komen. Kijkende naar de wetgeving had de MRS de conclusie kunnen trekken dat die 460.000 er niet in zitten en dat er slechts 400.000 vluchten mogelijk zijn. De wet stelt immers de grenzen, niet het wensenlijstje van de minister.
“Het was een complexe afweging waarbij voor veel bewonersvertegenwoordigers doorslaggevend was dat er een bescheiden stap richting krimp kan worden gezet. Als de regeling door de MRS was gesneuveld, zou dat voor hen niet goed zijn uit te leggen aan de achterban”, aldus Van Hijum desgevraagd.
Voor het blok gezetMRS-lid Matt Poelmans beaamt dit. “We zijn voor het blok gezet. Als we niet kiezen voor deze variant met 460.000 en later 440.000 vluchten, dan vervalt het aanbod en gaan we automatisch terug naar de oude situatie met 500.000 vluchten. Het gaat er nu om de krimp binnen te halen. Als er een keuze was geweest om terug te gaan naar de 400.000 vluchten, geloof me, dan hadden we daar natuurlijk voor gekozen.”
Poelmans verwacht overigens dat de verhoogde geluidsgrenzen in de praktijk niet zullen worden ‘volgevlogen’. “Het is een rekenkundige verhoging, maar door de verlaging van het totaal aantal vluchten verwacht ik niet dat de extra overlast gaat plaatsvinden. We houden dat strak in de gaten en kunnen zonodig bijsturen.”
Regelgeving zegt dat er rond Schiphol nooit méér herrie mag worden veroorzaakt dan in 2003 en dat de overlast bij iedere wetswijziging moet afnemen – niet toenemen zoals steeds het geval is bij de tijdelijke regelingen.
Deze wijzigingswet geeft de overheid de mogelijkheid te schuiven met de grenswaarden, maar als er maximaal nog geen 400.000 vluchten passen binnen de regels kan nooit worden uitgekomen op een totaal van 460.000 vluchten. Dat staat haaks op de gelijkwaardigheidscriteria die ook zijn opgenomen in de regelgeving.
Middel voor extra vluchtenNa de rechtszaak die KLM aanspande tegen de krimp van Schiphol kwam de rechter ook al tot de conclusie dat de experimenteerregeling alleen maar dient om het gewenste aantal vluchten in de beperkte ruimte te proppen. Dit vonnis is later weliswaar onderuitgehaald door een hogere rechter, maar dat wil niet zeggen dat de rechter het op dit punt verkeerd inschatte.
Het nieuwe advies van de MRS steekt bewoners in de benadeelde gebieden des te meer omdat zonder goedkeuring van de raad het hele experiment niet door had mogen gaan. Dat staat klip en klaar vermeld in de Wet luchtvaart als voorwaarde voor het uitvoeren van ‘experimenten’.
“Als we deze variant niet hadden geaccepteerd, was de 500.000 automatisch een feit geweest en had KLM en consorten in het vuistje staan lachen. Dan schieten we ons als bewoners in de eigen voet”, aldus MRS-lid Poelmans.
De MRS weet daarentegen dat het ‘experiment’ geen soelaas zal bieden voor omwonenden. Immers wordt er in de praktijk al jarenlang op deze manier gevlogen en (niet) gehandhaafd.
Achteraf legitimeren illegale situatieIn nota bene het eerste eigen advies – toen nog uitgebracht onder de naam Omgevingsraad Schiphol (ORS) – constateerde de raad dat het experiment niets anders was dan het achteraf legitimeren van een illegale situatie. En meldde het doodleuk dat zelfs de sectorpartijen KLM en Barin niet overtuigd waren van een gunstig effect van de experimenteerregeling op de hinderbeleving.
Op dat eerdere advies ontving Van Hijum al rap antwoord van I&W. Daarin kaatsen de Haagse ambtenaren de bal terug en vragen ze de MRS te onderbouwen waarom de experimenteerregeling juist wel een positief effect kan hebben. Nota bene de regeling die de MRS in het oorspronkelijke advies had afgeraden.
Vervolgens onderbouwt Van Hijum de inhoud van het eerdere advies en herbevestigt hij de opinie van de MRS dat de experimenteerregeling juist géén positief effect zal hebben op de hinder.
En nu komt de MRS dus – na volgens meerdere leden zwaar onder druk te zijn gezet door Den Haag – met het advies wél door te gaan met de experimenteerregeling die de kwaliteit van de leefomgeving in onder meer Buitenveldert, Amstelveen, Leimuiden, Aalsmeer en Uithoorn nog verder onder druk zal zetten.
Ruggegraat van rubberMet dit advies toont de raad aan te beschikken over een rubberen ruggegraat. Grote groepen mensen worden volgend jaar geconfronteerd met extra overlast, terwijl de afname van vliegherrie in de overige gebieden nauwelijks merkbaar zal zijn.
Een MRS mét ballen had zich niet laten verleiden tot een volledige draai. Zo’n MRS had voet bij stuk gehouden en gepleit voor minder hinder voor alle omwonenden van Schiphol – zonder uitzondering. Een reductie naar 400.000 vluchten had voor alle omwonenden positief uitgepakt.
De nu beloofde krimp naar 460.000 vluchten brengt voor tenminste 200.000 omwonenden juist extra herrie met zich mee. Waarbij het nog steeds onzeker blijft of de minister de marginale krimp naar 460.000 vluchten echt voor elkaar krijgt.
Niet opgewassen tegen complexiteitMet ruim meer dan 30.000 sympathisanten had SchipholWatch een prominente rol kunnen spelen in de Maatschappelijke Raad Schiphol. Bewust hebben we daarvoor niet gekozen omdat we het kritisch volgen van alle partijen belangrijker vinden dan mee te praten in het zoveelste overlegclubje. En om te voorkomen dat we onze handtekening moeten zetten onder dit soort adviezen.
In de raad zitten nu partijen met een achterban die vaak niet groter is dan een paar honderd bewoners. Een aantal van de leden geeft tegenover SchipholWatch volmondig toe niet opgewassen te zijn tegen de complexiteit van het dossier en grote moeite te hebben met het doorgronden van de materie. Manipulatie door de gehaaide luchtvaartminnende ambtenaren uit Den Haag ligt dan op de loer, zo blijkt maar weer.
30 augustus 2023, 15:07