Onrust in Den Haag over nieuwe beperkingen Schiphol door stikstofwet

De kans bestaat dat Schiphol veel verder moet krimpen dan nu in de planning staat. De missende stikstofvergunning veroorzaakt hoofdbrekens in Den Haag, zo blijkt uit een recent vrijgegeven notitie. De zorgen zijn nog niet met de Tweede Kamer gedeeld. Zoals bekend heeft Schiphol nog steeds geen natuurvergunning, maar moet die er wel zijn volgens de wet. In de aanvraag moet Schiphol onder meer duidelijk maken dat het op dit moment niet méér stikstof uitstoot dan in de laatst bekende legale situatie. Volgens Schiphol is dat het jaar 2008 met zo’n 480.000 vliegbewegingen, zoals vastgelegd in het Luchthavenverkeersbesluit. Voor de 20.000 vliegtuigen extra richting de aangevraagde 500.000 vluchten kocht het de stikstofruimte op van een tiental boerderijen. Klaar is Kees, zo meldde financieel directeur Robert Carsouw pontificaal in de nationale pers. Maar op het ministerie van Landbouw – verantwoordelijk voor de stikstofvergunningen – zijn de ambtenaren daar allerminst zeker van. Ze zijn bang dat de laatst bekende legale situatie van Schiphol is vastgelegd in de Planologische Kernbeslissing (PKB) uit 1996. En daarin staat een keihard jaarlijks maximum van 44 miljoen passagiers. Ter vergelijking: in 2019 piekte dit aantal op 72 miljoen. Krimpen of duizenden boeren opkopenAls dat waar is, heeft Schiphol nog maar twee mogelijkheden om de verplichte natuurvergunning te krijgen: forse krimp of het opkopen van nog meer boeren. Maar aan de opkoop van (de stikstofruimte van) nog geen tien boerenbedrijven gaf het vliegveld vorig jaar al 16 miljoen euro uit voor 20.000 vluchten extra. Het inkopen van ruimte voor nog eens (naar schatting) 200.000 vluchten gaat dan wel heel fors in de papieren lopen. Bovendien is het nog maar de vraag of er zoveel boerenbedrijven te koop zijn en of de stikstofruimte voor boeren sowieso mag worden ingezet voor andere activiteiten zoals het faciliteren van vliegverkeer. De politieke discussie daarover loopt hoog op. In Den Haag maken de ambtenaren zich grote zorgen over deze situatie, zo blijkt uit het vrijgegeven document. Met name het ministerie van Landbouw wil er zeker van zijn dat de vergunning die het afgeeft standhoudt bij de rechter. Algemeen bekend is dat natuurorganisaties als Mobilisation for the Environment staan te popelen de vergunning te laten toetsen door de rechter. Zicht op legalisatie verdwijntInmiddels is het zo’n drie jaar geleden dat Schiphol een eerste aanvraag indiende voor de stikstofvergunning. Al die tijd vindt er overleg plaats tussen het vliegveld en de ministeries van Landbouw en van Infrastructuur. Ondertussen wordt de illegale situatie op Schiphol gedoogd onder het mom van ‘zicht op legalisatie’. De rechter is twee keer meegegaan in deze argumentatie, maar de kans groeit dat het geduld opraakt bij de rechterlijke macht. De Tweede Kamer is nooit geïnformeerd over deze patstelling. Evenmin zijn de berekeningen die ongetwijfeld gemaakt zijn rond deze situatie openbaar gemaakt. Het was Kamerlid Lammert van Raan (Partij voor de Dieren) die de zorgen over de veel vroegere peildatum ontdekte en daarmee de kans op een krimp naar 44 miljoen passagiers. Naar schatting komt het aantal vliegbewegingen daarmee onder de 300.000 te liggen. Kamervragen over lagere grensVan Raan stelde er afgelopen week vragen over aan minister Harbers van Infrastructuur. Hij wil weten hoe serieus de problemen zijn en wat de gevolgen zijn van de harde grens in het PKB van 44 miljoen passagiers. Ook wil hij weten hoe lang de huidige illegale situatie – het in bedrijf zijn zonder natuurvergunning – nog wordt getolereerd en hoe Schiphol denkt de huidige omvang – althans op papier – te kunnen proppen binnen de wetgeving die een verslechtering van de situatie niet toestaat. Het ministerie van Infrastructuur hoopt dat Schiphol vergunning krijgt om de huidige activiteiten onverminderd te kunnen doorzetten. Maar de natuurwetgeving en de jurisprudentie die daarop volgde is strikt en staat geen verslechtering toe van de natuur. Mocht de vergunning er komen voor de gevraagde 500.000 vliegbewegingen, dan zal de rechter moeten toetsen of dat door de beugel kan. Forse krimp ligt dan in het verschiet. Niet uitgesloten kan worden dat er een grens komt van maximaal 300.000 vliegbewegingen. Dat zou ook voor het klimaat en de kwaliteit van de leefomgeving een zegen zijn.