Belastingvrijstellingen Europese luchtvaart naar 47 miljard euro in 2025

Europese landen lopen dit jaar 34 miljard euro mis aan belastinginkomsten vanwege de vrijstellingen voor de vliegindustrie. Met dat geld kan jaarlijks 1400 kilometer hogesnelheidsspoor worden aangelegd. De gemiste inkomsten lopen snel op naar 47 miljard euro in 2025. Dit blijkt uit een onderzoek van de Britse denktank Transport & Environment (T&E). De sector betaalt geen accijns op brandstof, weinig tot geen ticketbelasting of omzetbelasting en kent een kleine CO2-heffing die alleen geldt voor Europese vluchten. De Nederlandse overheid loopt volgens het rapport 2 miljard euro per jaar mis. In het Verenigd Koninkrijk is dat zelfs 5,5 miljard euro en in Frankrijk 4,7 miljard euro. De CO2-heffing geldt in de EU alleen voor vluchten binnen Europa, terwijl de veel vervuilender intercontinentale vluchten buiten schot blijven. Bovendien krijgt de vliegindustrie nog steeds 85 procent van alle CO2-rechten gratis toegeworpen. Uitstoot grotendeels onbelastDit regiem biedt vooral bedrijven die veel intercontinentale vluchten uitvoeren – zoals KLM, BA, Lufthansa en Air France – grote voordelen. Zo stoot KLM op vluchten vanuit Europa zo’n vijf megaton CO2 uit, waarvan nog niet één megaton wordt belast, zo blijkt uit het rapport. KLM betaalt voor het grootste deel van zijn CO2-uitstoot helemaal niets (bron: T&E) De gemankeerde belastingheffing zorgt ervoor dat slechts vijftien bedrijven in Europa gezamenlijk bijna 12 miljard euro aan vrijstellingen mogen verdelen. KLM krijgt op deze manier 0,9 miljard euro aan verkapte subsidies toegeworpen, evenveel als het veel grotere EasyJet dat relatief minder intercontinentale vluchten uitvoert. Vrijstellingen naar 47 miljard euroT&E waarschuwt Europese politici voor het feit dat bij onveranderd belastingbeleid de gemiste inkomsten in 2025 al zijn opgelopen tot 47 miljard euro. “Beleidsmakers doen er goed aan de luchtvaart op een sociaal aanvaardbare manier te beprijzen, in lijn met de klimaatdoelstellingen.” Zonder maatregelen lopen de belastingvoordelen voor de luchtvaart snel op tot 47 miljard euro in 2025 (bron: T&E) “Het principe van de vervuiler betaalt, wordt in de vliegindustrie nauwelijks toegepast.” Extra klimaatschadeDat leidt volgens de denktank tot veel extra klimaatschade. “Zonder vrijstellingen zou de Europese luchtvaart in 2022 maar liefst 34,8 megaton minder CO2 hebben uitgestoten.” Dat is vergelijkbaar met de uitstoot van een heel land als Denemarken. Nederland stootte volgens het CBS in 2021 168 megaton CO2 uit. De 34,8 megaton CO2-besparing is gelijk aan de gecombineerde uitstoot van de drie meest vervuilende luchtvaartbedrijven in Europa, te weten Ryanair, Air France en Lufthansa. “In plaats van de belastingvrijstellingen ten goede te laten komen aan een kleine groep veelvliegers, doen Europese landen er beter aan de belastingen te innen en te gebruiken ten bate van de maatschappij als geheel”, aldus T&E. Regeringen kunnen snel stappen ondernemen, stellen de onderzoekers. De landen zouden per direct kunnen starten met een CO2-heffing voor alle uitgaande vluchten, inclusief de intercontinentale vluchten. Brandstofaccijns 38 cent per literVervolgens kan kerosine worden belast op alle uitgaande vluchten. De EU heeft hiervoor al een tarief voorgesteld van 38 cent per liter, wat T&E een mooie start vindt. “Tot slot moet de btw-vrijstelling vervallen. Als er een omzetbelasting op tickets komt van 20 procent, het Europese gemiddelde, is het niet meer nodig de omslachtige tickettax te heffen.” In Nederland is de ticketbelasting onafhankelijk van de te vliegen afstand 26,43 euro per ticket. Via de omzetbelasting wordt de heffing afhankelijk van de prijs van het ticket (en de afstand van de reis). Meer vervuiling resulteert zo in meer belasting betalen. Zolang er geen btw op tickets zit, zou de ticketbelasting moeten worden verhoogd. Om de gemiste btw-inkomsten te compenseren, stelt T&E een tarief voor van 51 euro voor Europese vliegreizen en 259 euro voor intercontinentale reizen.