@ Nederhorst. Trouw besteedde aandacht aan de rechtszaak: Negen boerderijen als wisselgeld voor vergunning Schiphol: mag dat überhaupt, en is het genoeg? Kan Schiphol, dat jarenlang ten onrechte geen natuurvergunning had, alsnog groen licht krijgen voor zijn stikstofuitstoot? Het kabinet en het vliegveld proberen het met een hoop juridisch kunst- en vliegwerk, bleek tijdens een lange en taaie rechtszaak. In Nederland is al jaren een stoelendans gaande om schaarse stikstofruimte. Maar tegelijkertijd moet er óók nog ruimte worden gemaakt voor een massieve vierzitsbank. Dat is kort gezegd de kern van de rechtszaak over de natuurvergunning van Schiphol, waarover de rechtbank in Den Haag zich dinsdag boog. Schiphol was al een behoorlijk meubelstuk toen de overheid besloot om een groot aantal natuurgebieden extra te gaan beschermen. De Nieuwkoopse Plassen, het Wormer- en Jisperveld en de Kennemerduinen bijvoorbeeld. Allemaal gingen ze ongeveer een kwart eeuw geleden onder een Europees beschermingsregime vallen. Sindsdien groeide Schiphol door, met extra uitstoot als gevolg. Dat daarvoor een vergunning nodig is, kwam pas na het baanbrekende stikstofvonnis van de Raad van State uit 2019 aan het licht. Datzelfde vonnis legde echter ook de vergunningverlening zo goed als plat. En dus worstelen vliegveld en overheid nu al een paar jaar met het vierzitsbankdilemma. Er is nogal wat juridisch én financieel geweld voor nodig om zoveel nieuwe stikstofruimte te vergunnen, terwijl de uitstoot juist omlaag moet. Uiteindelijk verleende voormalig minister Christianne van der Wal vorig jaar een natuurvergunning. Daarvoor kocht Schiphol voor miljoenen euro’s negen boerenbedrijven op. Inmiddels is Van der Wal in het nieuwe kabinet opgevolgd door staatssecretaris Jean Rummenie. Die vergunning werd dinsdag aangevochten. Met name door milieuorganisatie MOB, die zich gesteund weet door Milieudefensie en Greenpeace. Ook de gemeenten Nieuwkoop (inhoudelijk) en Amsterdam (vooral symbolisch) maken bezwaar. Tijdens een zitting die de hele dag duurde en vaak zeer juridisch en technisch was, kwamen met name twee essentiële vragen bovendrijven. ‘Zijn die negen boerderijen genoeg?’ en ‘Mag dit überhaupt?’ De Raad van State concludeerde al een aantal keer dat een boer opkopen om extra uitstoot te compenseren in beginsel door de beugel kan. MOB zet daar overigens vraagtekens bij, zeker nu uit nieuwe analyses blijkt dat veel natuurgebieden aan het verslechteren zijn. De landsadvocaat, die namens Rummenie het woord voerde, trok zo’n beetje het hele stikstofbeleid uit de kast om aan te tonen dat de totale hoeveelheid stikstof tot 2030 behoorlijk krimpt, met wel een kilo per hectare per jaar. Daarbij valt de extra uitstoot uit de vergunning - op z’n meest een paar gram - behoorlijk in het niet. Bovendien wordt die toename volgens de berekeningen meer dan gecompenseerd door de opgekochte boerderijen, aldus de landsadvocaat. De juristen van MOB wezen er juist op dat een natuurgebied als het Wormer- en Jisperveld ook in 2030 nog flink overbelast is. De stikstofruimte die Schiphol opkoopt, zou daarom eerst ten goede moeten komen aan de natuur. Een ander kernpunt is of deze negen boerderijen wel genoeg zijn om de groei van Schiphol in de afgelopen decennia te compenseren. De rechtbank besteedde de hele ochtend aan vragen over wat nou eigenlijk de ‘referentiesituatie’ was: het aantal vluchten op het moment dat de natuurgebieden extra bescherming kregen. Daarbij vroegen de rechters allereerst expliciet door op het jaartal 1994, toen bij de eerste gebieden de Vogelrichtlijn in werking trad. In dat jaar vertrokken er van Schiphol nog maar zo’n 275.000 vluchten, betoogde MOB. De overheid gaat evenwel niet uit van de werkelijke situatie, maar van de maximale mogelijkheden die de regels toentertijd boden. Daaruit rolt een getal van meer dan 500.000 potentiële vluchten: zelfs meer dan dat er nu van Schiphol vertrekken. De overheid vijlde wel wat onrealistische randjes van dat getal af. En kwam er uiteindelijk op uit dat een vastgelegd aantal van 460.000 vluchten uit het jaar 2000 het ‘meest beperkende besluit’ is. Als de rechter straks tot een lager aantal komt, leveren de negen boerderijen dus - ook als die methode verder overeind blijft - onvoldoende wisselgeld op om de vergunning mogelijk te maken. De rechtbank gaf aan dat het waarschijnlijk langer dan de gebruikelijke zes weken duurt voor er een uitspraak komt.