Hieronder een artikel uit het NRC, Helaas slechts vaag een enkel woord over de mega stikstofuitstoot door luchtverkeer. Den Haag draait om de hete stikstofbrij heen en de rekening gaat straks bij boerenbedrijven neergelegd worden; ‘Uitstoot stikstof moet in sommige gebieden 70 tot 80 procent omlaag’ Stikstofreductie Het kabinet berekende hoe hard de stikstofuitstoot moet krimpen. Het op grote schaal uitkopen van boeren lijkt onvermijdelijk. Voor het eerst heeft het kabinet tot in detail uitgewerkt hoe hard de stikstofuitstoot in elk deel van het land moet krimpen. Rond gebieden zoals de Gelderse Vallei en de Peel in Brabant moet de uitstoot met 70 tot 80 procent omlaag. Zulke percentages zijn volgens deskundigen onhaalbaar zonder op grote schaal boeren uit te kopen, iets wat zeer gevoelig ligt in de sector. Het ministerie van LNV zegt in de strategie niet hoe de doelen bereikt moeten worden. Die taak is in het coalitieakkoord namelijk overgelaten aan de provincies. Zij zijn deze week via een „technische briefing” bijgepraat over de plannen, zonder dat ze daarbij in detail zijn ingelicht wat hun concrete stikstofreductie zou moeten zijn. Wel is ze kort een kaart getoond van Nederland met de reductiepercentages per gebied. Nederland heeft jarenlang te weinig gedaan om stikstofuitstoot tegen te gaan. De natuur was daar de dupe van en verslechterde. Hieraan kwam in 2019 een einde toen de Raad van State een streep zette door het toenmalige stikstofbeleid. De uitgifte van vergunningen aan boeren en bouwers werd abrupt stopgezet, nergens mocht meer worden gebouwd. Gevolg van die uitspraak is dat de hoeveelheid stikstof in de Nederlandse lucht en bodem hard omlaag moet. In 2030 mag 74 procent van de kwetsbare Nederlandse natuur niet meer achteruitgaan door stikstofuitstoot, legde het kabinet vast in het coalitieakkoord. Dat is een forse opgave. Ministers in zowel Rutte III als IV hebben bij het oplossen van de stikstofpuzzel steeds het evenwicht benadrukt: ook de luchtvaart, scheepvaart, automobilist en industrie moeten helpen de schadelijke stikstofdeken boven Nederland te klaren. Tegelijkertijd is de landbouwsector verantwoordelijk voor het grootste deel van de stikstofneerslag in Nederland, ruim 40 procent. Boeren dicht bij kwetsbare Natura-2000 gebieden, de beschermde natuur die centraal stond in de uitspraak van de Raad van State én in de stikstofdoelen van het kabinet, belasten deze kwetsbare natuurzones het meest. Sluit een boerenbedrijf, en de uitstoot keldert. Dit komt ten goede aan het nabijgelegen natuurgebied. Het wekt daarom geen verbazing dat de nieuwe strategie van het Rijk de grootste opgave bij de landbouw neerlegt. Sommige provincies hoeven minder te reduceren, zoals Friesland en Groningen, waar veel gebieden maar tot 20 procent hoeven te verminderen. Maar in gebieden in andere provincies kan het tot 100 procent oplopen, bijvoorbeeld aan de randen aan de Veluwe. Ook rond het Brabantse natuurgebied de Peel (waar veel varkenshouderijen zitten en waar de natuur kwetsbaar is) en de Gelderse Vallei (waar veel melkveehouders een bedrijf hebben) moet de uitstoot met 70 tot 80 procent worden teruggebracht. Voor heel Nederland is dit 40 procent. Dat in een aantal provincies de stikstofuitstoot gereduceerd moet worden tot een minimum, zoals uit de regiostrategie blijkt, stond eigenlijk allang vast. De afgelopen anderhalf jaar verschenen er verschillende wetenschappelijke studies die al in die richting wezen. Opkopen landbouwbedrijven Het meest in het oog sprong een advies van de Universiteit Leiden, gefinancierd door het ministerie van LNV, dat vorig jaar rond deze tijd verscheen. Dat advies drong aan om snel in actie te komen in een handvol gebieden: de Gelderse Vallei, het Groene Hart (het veenweidegebied in de Randstad) en op de zandgronden in Gelderland, Overijssel, Drenthe en Noord-Brabant. Deze plaatsen zijn samen verantwoordelijk voor de helft van de totale stikstofuitstoot in de landbouw, volgens het Leidse onderzoek. Kringlooplandbouw en technische aanpassingen in de stallen zijn op die plekken maar een deel van de oplossing. „Bedrijven die reductie voor hun bedrijf op die manier niet haalbaar achten, zou je kunnen opkopen”, zegt hoogleraar milieu en duurzaamheid Jan Willem Erisman, de auteur van het onderzoek. Hoe de provincies de uitstoot terugdringen, mogen ze zelf bepalen. Tot juli 2023 hebben ze de tijd om een plan te ontwikkelen. Als dit wordt goedgekeurd, stelt het Rijk daarvoor geld beschikbaar. Maar eerst moeten ze de band met boeren herstellen. In Drenthe, Friesland en Overijssel trokken belangenorganisaties van boeren zich de afgelopen maanden terug uit de stikstofoverleggen. Zij vinden dat het Rijk te veel aanstuurt op het op grote schaal uitkopen van boeren. Het ministerie van Landbouw wil niet vooruitlopen op het overleg in de ministerraad en de plannen.