Geachte meneer de directeur Rudy Megens

Overleg met het Ministerie van Infrastructuur? Graag, maar dan wel openlijk zodat alle belanghebbenden kunnen meelezen en commentaar leveren. Dus niet in een achterkamertje op de Rijnstraat in Den Haag, maar transparant op deze website. Meneer Megens, u stelde afgelopen weekend op Twitter dat u graag eens onze ideeën zou horen over de luchtruimherziening. In het dagelijks leven bent u plaatsvervangend directeur van de afdeling die aan de herziening werkt. Wij zijn van mening dat u niet openlijk en eerlijk communiceert over de gevolgen van de herziening en dienden daarover een klacht in. U schreef ons vervolgens de klacht niet in behandeling te willen nemen. Daar vinden wij iets van, dat mag u duidelijk zijn. Wat we veel belangrijker vinden is dat u zelfs na onze oprechte klacht door blijft gaan met het verdraaien van de feiten over de luchtruimherziening. Malle PietjeLaten we elkaar geen malle Pietje noemen. De herziening is vooral bedoeld om de capaciteit van het luchtruim te vergroten. Meer vliegtuigen in minder tijd van en naar Schiphol (en de andere vliegvelden) te kunnen begeleiden is de allerbelangrijkste reden om onze luchten ‘efficiënter’ in te delen. Op Schiphol is zelfs al een aanvang gemaakt met de implementatie door het installeren van de nieuwste ‘performance based’ navigatietechnologie die toestellen in staat stelt preciezer routes te volgen en dichter achter elkaar te vliegen. Het streven naar meer capaciteit kent een lange geschiedenis. Zo’n twintig jaar geleden werd al gesignaleerd dat Schiphol zou vastlopen als er geen orde werd geschapen in de chaos. Het is daarmee een streven uit voorbije tijden dat de tand des tijds heeft doorstaan. Althans op uw ministerie. De rest van Nederland heeft het inmiddels wel gehad met de ongebreidelde groei van het vliegverkeer, zo blijkt uit tal van onderzoeken, deels in opdracht van uw eigen ministerie (Motivaction, NH Nieuws). Meer vliegverkeer niet te verkopenDesondanks houdt u vast aan het vergroten van de capaciteit van het luchtruim. Tegelijkertijd is zelfs op uw kantoren doorgedrongen dat het verkopen van ‘meer vliegverkeer’ politiek en publicitair lastig ligt. En dus heeft u gekozen voor de vlucht voorwaarts en heeft u besloten de luchtruimherziening op valse gronden te verkopen aan het grote publiek. Inmiddels wordt in uw communicatie de term ‘meer vliegen’ niet meer gebruikt, maar is deze vervangen door termen als ‘minder omvliegen, dus duurzamer’, en ‘per saldo minder hinder’. Dit alles onder zogenaamd ‘gelijkblijvende omstandigheden’. In onze ogen is dat een knap staaltje newspeak, u weet wel – het verhullende taalgebruik uit het beklemmende boek 1984 van George Orwell. Daarin wordt een allesoverheersende overheid beschreven die via omgekeerd taalgebruik de meest vreselijke maatregelen verkoopt aan de burger. Precies wat u doet met uw woorden over de luchtruimherziening. Nu ‘meer vliegen’ uit den boze is, stelt u dat de luchtruimherziening leidt tot minder omvliegen, dus minder brandstofverbruik, minder CO2-uitstoot en daarom minder klimaatverandering. Per vliegtuig klopt dat allemaal, maar omdat de luchtvaartnota – het lange termijn luchtvaartbeleid van de overheid – nog steeds mikt op groei, worden de beoogde shortcuts volledig teniet gedaan door groei van het aantal vliegtuigen. Overstappers eruitAls u echt iets wilt doen tegen de opwarming van de aarde, dan beperkt u juist de capaciteit van het luchtruim en maakt u een einde aan de tientallen miljoenen buitenlandse overstappers die KLM dagelijks naar Schiphol aanvoert. Dat is pas omvliegen: vanuit een provinciestadje in pak ‘m beet Engeland, Noorwegen of Denemarken via Schiphol naar New York of Japan. Daar wegen de door u beweerde marginale verbeteringen niet tegenop. Zo ook uw gebruik van de term ‘per saldo minder hinder’. Dat betekent niets minder dan dat u de toestellen in de toekomst over gebieden wilt laten vliegen waar zo weinig mogelijk mensen wonen. In de berekeningen die u ongetwijfeld maakt achter uw bureau staat dat lekker: minder mensen krijgen overlast. Maar de mensen die wél wonen onder de nieuwe aan- en afvliegroutes worden veroordeeld tot leven in een heuse herriegoot. Dat gaat om honderdduizenden hardwerkende en belastingbetalende medeburgers. Zij krijgen te maken met honderden vliegtuigen per dag en kunnen er niets tegen doen, niet eens naar de rechter omdat uw ministerie zo sluw is al het luchtverkeer te regelen via ondemocratische ‘algemene maatregelen van bestuur’ waar geen bezwaar of beroep op mogelijk is. Slim bedacht, maar het heeft niets te maken met de zorgplicht waaraan u gehouden bent (en nieuws: binnenkort gehouden wórdt). Gebrek aan vertrouwen heeft oorzakenU verbaast zich mogelijk over het feit dat wij weinig vertrouwen hebben in overleg met uw ministerie, maar dan dient u zich te realiseren dat de luchtruimherziening niet het enige punt van beleidsvorming is waarbij de menselijke maat totaal uit het oog is verloren. Kijk bij voorbeeld eens naar de luchtvaartnota en de onwettige wijze waarmee deze door uw minister Harbers voor aangenomen is verklaard. Kijk naar de strijd die is gevoerd voordat uw ministerie eindelijk erkende dat er iets in de wet moest worden opgenomen over de uitstoot van zeer zorgwekkende stoffen door vliegtuigen. Kijk eens naar het fiasco van het nieuwe normen- en handhavingsstelsel en het anticiperend (lees: niet) handhaven. Naar de nu voorgestelde experimenteerregeling. Naar het chronisch wegkijken van natuur- en klimaatopgaven in het geval van de luchtvaartindustrie. Het is maar een klein aantal voorbeelden van een lange reeks aan beslissingen die door uw ministerie zijn genomen om het vliegverkeer optimaal te faciliteren zonder rekening te houden met omwonenden, natuur en klimaat. Het is zo’n lange lijst dat wij er een veelbezochte website over vol konden schrijven en vrijwel dagelijks aanvullen met nieuwe constateringen. Stuitende verwaarlozing van belangenDe wijze waarop I&W omgaat met de belangen van zo’n twee miljoen omwonenden van vliegvelden is stuitend en verdient een complete cultuuromslag. Zolang die omslag uitblijft, zal er geen vertrouwen groeien tussen de omwonenden en uw ministerie. Ondanks alle mooie woorden die in de afgelopen jaren zijn uitgesproken, blijkt tot op de dag van vandaag dat burgers er niet toe doen voor uw ministerie. Dat er slechts oog bestaat voor de – schaamteloos overdreven – economische belangen van een vieze, vervuilende en lawaaiige industrie die bij tienduizenden mensen directe gezondheidsschade veroorzaakt. Met onze klacht wilden we bij u het besef doen doordringen dat uw mooie woorden niets meer zijn dan dat: mooie woorden. In uw communicatie bent u niet eerlijk over de verstrekkende gevolgen die de luchtruimherziening krijgt voor honderdduizenden Nederlanders en schetst u een incompleet en onevenwichtig beeld. Slapende hondenWij snappen dat wel: u wilt natuurlijk geen slapende honden wakker maken. Als de mensen thuis zouden begrijpen wat hen te wachten staat na invoering van de herziene luchten, zou er veel meer weerstand ontstaan onder de bevolking. Dat wilt u niet, want dat staat groei van de vliegindustrie in de weg. Uw vorm van verhuld communiceren staat een breed begrip van de luchtruimherziening in de weg en voldoet daarmee niet aan de richtlijnen die de overheid zelf heeft opgesteld. Uw wijze van informeren staat ook onze doelstellingen – onder meer herstel van de leefomgeving rond vliegvelden – in de weg. Maar eerlijk gezegd zijn onze zorgen over het luchtvaartbeleid van uw ministerie veel breder. Ons belangrijkste doel is aanzienlijke krimp van het vliegverkeer ten gunste van leefomgeving, natuur, klimaat, volksgezondheid én economie. Onze klacht over uw communicatie is slechts één middel om dat doel te bereiken. Een middel bovendien dat wij wel moeten inzetten omdat uw ministerie de directe gang naar de rechter over alle misstanden in de vliegindustrie zo vakkundig heeft geblokkeerd. Om deze briefwisseling op gang te brengen, hebben wij alvast een vraag aan u over de bestuurlijk correcte wijze om de luchtruimherziening verder vorm te geven: is I&W van plan een maatschappelijke kosten-baten analyse op te stellen voor de herziening en zoja, wanneer kunnen we deze tegemoet zien? En zoniet, waarom niet? Hoogachtend en met vriendelijke groet,Alfred Blokhuizen, voorzitter SchipholWatch